ความหมายของยาเสพติด
องค์การอนามัยโลกได้ให้คำนิยามของยาวเสพติดให้โทษไว้ว่า
"ยาเสพติดให้โทษ หมายถึง สารใดๆ ก็ตามเมื่อเสพเข้าสู่ร่างกาย ด้วยการกิน ฉีด สูบ หรือดม หรือด้วยวิธีอื่น จะมีผลต่อจิตใจ และร่างกายของผู้เสพดังนี้
1.
การเสพติดทางจิตใจ(Psychological Dependence) หรือการเสพจนเป็นนิสัย(Habituation)
เป็นภาวะที่ผู้เสพ มีความรู้สึกสบายใจขึ้น ภายหลังจากที่ได้เสพยาแล้ว จะมีการปรับตัวทางอารมณ์เกิดขึ้น
มีความต้องการที่จะเสพ โดยเริ่มจากความต้องการเพียงเล็กน้อย จนถึงมีความปรารถนาอย่างแรงกล้า
2. การเสพติดทางร่ายกาย(Physical
Dependence) ระบบสรีรวิทยา จะเกิดการปรับตัวต่อยาที่เสพย์เข้าไป ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงต่อเซลล์ต่างๆ
ในร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเซลล์สมอง การเปลี่ยนแปลงนี้จะมีอยู่ 2
ระยะ คือ
ระยะที่หนึ่ง
ระยะหลังจากเสพยาเข้าไปแล้ว
ระยะที่สอง
ระยะที่ยาหมดฤทธิ์ ทำให้ผู้เสพเกิดความต้องการยาขึ้นมาอีก
เมื่อผู้เสพติดหยุดยาจะเกิดอาการเนื่องจากการหยุดยา
ซึ่งเรียกกันเป็นภาษาง่ายว่า "อาการลงแดง" ได้แก่ อาการหยุดหวิด ตื่นเต้น
วุ่นวาย หาวนอน น้ำมูกและตาไหล เหงื่อออกมาก ม่านตาขยาย ขนลุก กล้ามเนื้อกระตุก
ปวดหลังและขามาก ร้อนและหนาวซู่ซ่าสลับกัน กระสับกระส่าย คลื่นไส้ อาเจียน
ท้องเดิน เบื่ออาหาร ผอมลง นอนไม่หลับ หายใจเร็ว ความดันโลหิตและอุณภูมิสูงขึ้น
มีความต้องการที่จะได้ยาอย่างแรง อาการดังกล่าวจะเกิดขึ้นใน 12 ชั่วโมง หลังจากที่ผู้เสพได้ยาครั้งสุดท้าย
ไม่ว่าจะเป็นมอร์ฟีน หรือเฮโรอีนก็ตาม
3. ความทนทาน(Tolerance)หมายถึง
ผู้เสพมีความต้องการที่จะเพิ่มปริมาณของยามากขึ้น จึงจะทำให้ไ้ด้ผลเหมือนเดิม
ลักษณะนี้จะเกิดขึ้นกับยาเสพติดบางประเภทเท่านั้น เช่น ฝิ่น และอนุพันธ์ของฝิ่น
ยาบางประเภท ถ้าเพิ่มจำนวนมาอาจมีอันตรายถึงชีวิตได้ เป็นต้นว่า แอมเฟตามีน
หรือ LSD
4. การเสพติดเรื้อรัง(Addiction)หมายถึง
ผู้เสพมีความต้องการที่จะเสพแล้วเสพอีก มีความต้องการยาเป็นจำนวนมากขึ้น มีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและจิตใจอย่างเห็นได้ชัด
เป็นที่ได้ชื่อว่าเป็นทาสของยาเสพติดอย่างสมบูรณ์ ในระยะนี้การถอนตัวจากการเสพจะเต็มไปด้วยความยุ่งยากลำบาก
หลายคนที่พยายามจะเลิกแต่ต้องหวนกลับมาเสพอีก และหลายคนที่ถึงแก่ความตายเพราะเสพยาเกินขนาด
หรือร่างกายขาดยา
